لیدو (Lido) یک پلتفرم غیرمتمرکز است که برای استیکینگ (staking) اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال طراحی شده است. LDO توکن بومی این پلتفرم است که برای حاکمیت و مدیریت پروتکل استفاده میشود. دارندگان توکن LDO میتوانند در تصمیمگیریهای مربوط به توسعه و بهبود پلتفرم مشارکت کنند. هدف لیدو DAO این است که استیکینگ را آسانتر و قابل دسترستر کند و در عین حال نقدینگی داراییهای استیکشده را افزایش دهد، به طوری که کاربران بتوانند از داراییهای خود بهرهبرداری کنند بدون اینکه قفل شوند. اگر قصد آشنایی با این پلتفرم را دارید، تا آخر این مطلب از دوره جامع آموزش ارزدیجیتال با ما همراه باشید تا از تمام جزئیات مرتبط با این پلتفرم مطلع شوید.
لیدو DAO چیست؟
لیدو دائو یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) است که زیرساخت سهامداری برای شبکه های زنجیره بلوکی متعدد را فراهم می کند. مهمتر از همه، این پلتفرم راهحلی برای لیکویید استیکینگ اتریوم ارائه میکند که به کاربران امکان میدهد اتریوم خود را به اشتراک بگذارند و در ازای آن توکنهای stETH (Lido staked ETH) را دریافت کنند که نشاندهنده اتریوم های شرطبندی شده و پاداشهای شرطبندی کاربر است .
لیدو DAO با ترکیبی از حاکمیت غیرمتمرکز، کد حسابرسی شده و قراردادهای هوشمند ایمن شده است. پروتکل لیدو با کمک قراردادهای هوشمندی که سپردههای کاربر را پردازش میکنند و پاداشهای شرطبندی را در میان سایر عملکردها توزیع میکنند، روی اتریوم اجرا میشود.
چندین شرکت امنیتی شخص ثالث قراردادهای هوشمند لیدو دائو را به منظور شناسایی و رفع آسیبپذیریهای احتمالی حسابرسی کردهاند. توکن اصلی این پلتفرم (LDO) است که به عنوان توکن حاکمیتی برای لیدو نیز عمل می کند.
دارندگان می توانند در پیشنهادات جامعه ی لیدو DAO شرکت کنند و در مورد تصمیمات کلیدی مانند تنظیمات هیئت مدیره، ادغام های جدید و به روز رسانی پلتفرم رای دهند. دارندگان لیدو دائو حق تعیین توسعه و عملکرد پلتفرم را دارند.
لیدو دائو در حال حاضر با کمرنگ شدن اخیر سولانا از شرط بندی برای اتریوم و پالیگان پشتیبانی می کند.
بنیان گذاران پروژه لیدو دائو چه کسانی هستند ؟
توسط کنستانتین لوماشوک (Konstantin Lomashuk) ، واسیلی شاپوالوف (Vasiliy Shapovalov) و جردن فیش (Jordan Fish) در سال 2020 تاسیس شد. این سازمان توسط مجموعه ای از شرکت های مالی و سرمایه گذاران راه اندازی شد.
شرکت های مالی عبارتند از : Semantic VC، ParaFi Capital، Libertus Capital، Bitscale Capital، StakeFish، StakingFacilities، Chorus، P2P Capital و KR1.
چه چیزی لیدو DAO را منحصر به فرد میکند؟
هدف لیدو DAO این است که با ادغام اتریوم سهام از چندین کاربر ، امکان دسترسی بیشتر به سهام را برای طیف گستردهتری از کاربران فراهم کند ، که نیاز به هرگونه تخصص فنی از طرف کاربران را نفی میکند.
کاربران همچنین برای اجرای اعتبارسنجی خود نیازی به داشتن حداقل) 32 (ETH ندارند، که به افراد بیشتری امکان می دهد اتریوم های خود را به اشتراک بگذارند.
Lido Liquid Staking V2 یا Lido V2 ( جدیدترین نسخه اصلی پروتکل Lido DAO) است. این طراحی شده است تا راه حلی کارآمدتر و همه کاره تر برای اتریوم 2.0 ارائه دهد.
یکی از ویژگیهای کلیدی (Lido V2)، مدل لیکویید استیکینگ آن است که به کاربران امکان میدهد اتریوم های خود را را در استخر لیدو واریز کنند و در ازای آن توکنهای stETH) را دریافت کنند. این توکنها را میتوان در بازارهای ارز دیجیتال معامله کرد یا در پروتکلهای «LSDFi» مورد استفاده قرار داد.
به طور کلی، شبکه لیدو یک سیستم قوی و ایمن است که کاربران را قادر میسازد تا در حاکمیت شرکت کنند و در عین حال به شبکه کمک کند تا در امنیت باقی بماند و جوایزی کسب کنند.
توکنومیک رمزارز LDO

همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید از ژوئن 2023، کل عرضه توکن های لیدودر گردش 879,588,042 LDO است که حدود 88٪ از کل عرضه را تشکیل می دهد. حداکثر عرضه 1,000,000,000 LDO است.
allocation and distribution

vesting schedule

این رمزارز تا به اینجای کار نزدیک 89 درصد توکن های خود را آزاد سازی کرده است.
امنیت شبکه لیدو دائو چگونه تامین میشود؟
وجوه در یک قرارداد هوشمند تضمین می شوند و اعتبار سنجی ها را غیرقابل دسترسی می کند. متعاقباً، دارندگان توکن (LDO) در (Lido DAO) رای میدهند تا اپراتورهای نود جدید را بررسی، انتخاب و نصب کنند و اپراتورهای موجود را که با قوانین زنجیرهای کاهش یافتهاند جریمه کنند. لیدو DAO همچنین دارای یک برنامه پاداش باگ 2,000,000 دلاری با پلتفرم) (Immunefi است که یک برنامه برجسته جایزه باگ دیفای است.
برنامه های Lido Bug Bounty بر جلوگیری از آسیب های وجوه کاربر، انکار خدمات، تصاحب حاکمیت، نقض داده ها تمرکز دارند. لیدو قبلاً برای (Bug Bounties 250000) 7دلار جایزه داده است .
شبکه لیدو DAO چگونه کار میکند؟
برای جلب مشارکت کاربران بیشتر در شبکههای ایمن (PoS) ، لیکویید استیکینگ لیدو به کاربران این امکان را میدهند که هر مقداری از داراییهای (PoS) را برای کسب پاداش بلوک به اشتراک بگذارند. لیکویید استیکینگ یک جایگزین ابتکاری است که نقدینگی، پیچیدگی و متمرکز بودن سهام (PoS) را با قفل نکردن توکنهای اشتراکگذاری شده کاربر برطرف میکند.
همچنین موانع ورود برای شرط بندی و هزینه فرصت مرتبط با الزامات دارایی های قفل شده را کاهش می دهد. وقتی کاربران داراییهای PoS را به لیدو DAO سپردهگذاری میکنند، توکنهای آنها از طریق پروتکل لیدو روی بلاک چین (PoS) قرار میگیرد.
این یک قرارداد هوشمند استیک کردن است که سپردهها و برداشتهای کاربران را مدیریت میکند، وجوه را به اپراتورهای نود ها واگذار میکند، و هزینههایی را برای شرطبندی پاداشها، و همچنین انتشار و سوزاندن توکنها را تعیین میکند.
علاوه بر این، قرارداد هوشمند همچنین شامل فهرست کاملی از اپراتورهای نود ، کلیدهای اعتبارسنجی آنها و سوابق توزیع پاداش است. کاربران یک نسخه توکن شده از وجوه سپرده شده خود (توکنهای stAsset) دریافت میکنند که میتوان از آن برای کسب پاداش به طور همزمان در پروتکل سپردهشده اصلی و سایر پروتکلهای دیفای و برنامههای غیرمتمرکز (dApps)، مانند وثیقه برای وام دادن و کشاورزی بازده برای به حداکثر رساندن پاداش استفاده کرد. به عنوان مثال همونطوری که در بالای مقاله به آن اشاره شده بود ، شرط بندی اتریوم را در نظر بگیرید.
از آنجایی که اتریوم تحت ارتقای مورد انتظار به نام (The Merge) (که قبلا به عنوان ETH 2.0 شناخته میشد) به (PoS) منتقل شده است ، کاربران میتوانند حداقل 32) (ETH را متعهد شوند تا اعتبارسنجی شوند و برای تأیید تراکنشها در شبکه مبلغی را دریافت کنند. با این حال، حداقل شرط بندی برای کاربران به طور کلی امکان پذیر نیست.
لیدو دائو به کاربران این امکان را می دهد که برای کسب جوایز بلوک، به اندازه کسری از 1 ETH شرط بندی کنند.
پس از شرط بندی اتریوم ، کاربران (stETH) را دریافت می کنند، یک توکن) ERC-20 (که نشان دهنده اتریوم سپرده شده آنها بر اساس 1:1 است.
توکنهای (stETH) زمانی که وجوه در قرارداد هوشمند استخر استیکینگ سهام لیدو واریز میشود، منتشر میشوند و زمانی که کاربران توکنهای اتریوم خود را خارج میکنند، سوزانده میشوند.
ETH سهامدار کاربران بین اپراتورهای نود (اعتبارکنندهها) در شبکه لیدو توزیع میشود و به زنجیره (Beacon Ethereum) سپرده میشود تا اعتبارسنجی شود. وجوه در یک قرارداد هوشمند تضمین شده است و اعتباردهندگان نمی توانند به آنها دسترسی داشته باشند.
پس از آن، لیدو آدرسهای اعتبارسنجیها را به قرارداد هوشمند رجیستری انتخاب، نصب، پشتیبانی و اضافه میکند و پس از آن به اعتبارسنجیهای انتخابشده مجموعهای از کلیدها برای اعتبار سنجی داده میشود. کاربران ETH که واریز کردهاند به مجموعههای 32 اتریوم بین تمام اپراتورهای نود فعال لیدو DAO تقسیم میشوند، که از یک کلید اعتبارسنجی عمومی برای تأیید تراکنشهای مربوط به داراییهای سهام کاربران استفاده میکنند. توزیع سهام کاربران در چند اعتبار سنجی می تواند به طور موثر خطرات یک نقطه شکست مرتبط با شرط بندی تک اعتبارسنجی را از بین ببرد.
علاوه بر این، اپراتورهای نود آدرسی را تنظیم خواهند کرد تا به کاربران اجازه دهد پس از اتمام ادغام، اتریوم سهام خود را برداشت کنند. برای اداره پروتکل لیدو به صورت غیرمتمرکز، لیدو DAO یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) راه اندازی کرد تا تصمیمات کلیدی در مورد نحوه عملکرد پروتکل بگیرد. این می تواند تضمین کند که پروتکل با بهترین منافع ذینفعان هماهنگ است و شفافیت و تمرکززدایی بیشتر را ترویج می کند. Lido DAO مجموعه ای از پروتکل های ذخیره سازی لیکوییدیتی را کنترل می کند.
از قراردادهای هوشمند برای تعیین و اجرای قوانین برای تسهیل فرآیند تصمیم گیری غیرمتمرکز به طور موثر استفاده می کند. اینها شامل مدیریت پارامترهای هزینه و توزیع، و همچنین اضافه و حذف اپراتورهای نود در شبکه است.
چه صرافی هایی رمزارز LDO را پشتیبانی میکنند؟

به علاوه عکسی که در بالا مشاهده میکنید ، اکثر صرافی های متمرکز و غیر متمرکز و انواع کیف پول های نرم افزاری و سخت افزاری ، از رمزارز لیدو پشتیبانی میکنند.
نقشه راه رمزارز لیدو DAO
نقشه راه رمزارز لیدو به شرح زیر است:
گسترش حضور (wstETH):
یک گروه کاری توسعه شبکه برای تسهیل گسترش (wstETH) در هفت شبکه L2 و ایجاد یک راهنمای بریج زدن برای حل (stETH) در شبکه های لایه 2.
اولویت بندی امنیت و جداسازی ریسک:
امنیت در گسترش شبکه L2، با استفاده از بریج های متعارف و جداسازی توکن ها در قراردادهای بریج جداگانه برای به حداقل رساندن خطرات متقابل شبکه ، اولویت بندی شده است.
معماری جدید بریج شبکه:
معماری جدید بریج شبکه پیشنهادی شامل قراردادهای نقطه پایانی بریج اختصاصی در L1 و L2 است که توسط لیدو دائو اداره میشود و قابلیتهایی مانند ارسال دادههای دلخواه و اثبات توکن را ارائه میدهد.
ملاحظات استقرار برای شبکه های جدید L2:
پیشنهادهایی برای استقرار wstETH)) در شبکه های جدید L2 مانند( Scroll، Starknet و Lisk) تشریح شده است.
تحقیقات در حال انجام برای stETH قابل بازیابی در (stETH) :
L2قابل باز پایه در شبکه های L2 مزایایی را ارائه می دهد، از جمله درخواست های دقیق شرط بندی/انصراف، پرداخت هزینه های شبکه ) (stETH، و تجربه کاربری ثابت در محیط های لایه 1 و لایه 2.
در ماههای آینده، برنامههایی برای گسترش قابلیت استفاده از (wstETH Lido) در بسیاری از شبکههای L2 در نظر گرفته شده است.
نقاط قوت پروژه لیدو دائو
سهام گذاری داخل شبکه اتریوم برای خیلی از کاربران بسیار جذاب میباشد اما به دلیل پیچیدگی های فنی که دارد ، تعداد زیادی از کاربران از انجام این کار منصرف میشوند.
این امر موجب شد که پروژه هایی به وجود بیاد که این کار را راحت کنند که پروژه لیدو یکی مهم ترین و پرکاربرد ترین از این پروژه هاست.
لیدو DAO به کاربران کمک میکند که بدون درگیر شدن با جزییات فنی نود های اعتبارسنج ، به راحتی بتوانند داخل شبکه اتریوم سهام گذاری کنند.
اتریوم با بروزرسانی هایی که قبلا داخل شبکه خود ایجاد کرده بود ، مکانیزم خودشو از اثبات کار (POW) به اثبات سهام (POS) تغییر داد. به موجب این تغییر میتوانند با سهام گذاری داخل شبکه خودشون ، در فرایند اثبات سهام (POS) شرکت کنند و در ازای این کار پاداش دریافت کنند.
اما این فراییند چالش هایی را داشت که موجب میشد خیلی از کاربران نتوانند داخل آن شرکت کنند. به طور مثال یکی از این مشکل ها این بود که راه اندازی کار با نود های اعتبار سنج شبکه اتریوم به راحتی انجام نمیشد.
یکی دیگر از این مشکل ها ، مقدار توکن های مورد نیاز برای شرکت در این سهام گذاری بود که برای شرکت در این سهام گذاری باید حداقل 32 عدد اتریوم داخل شبکه اتریوم در قرارداد هوشمند قفل شود تا کاربر بتواند سهام گذاری خودشو داخل شبکه اتر انجام بده. این کار به خودی خود برای خیلی از افراد امکان پذیر نیست چون 32 عدد اتریوم معادل ده ها هزار دلار میشود و خیلی از کاربران خرد این مقدار سرمایه را ندارند.
یکی دیگر از این مشکل ها اینه که این توکن های قفل شده داخل شبکه اتریوم باید به مدت طولانی در شبکه قفل بمونند و کاربر امکان برداشت یا استفاده از این توکن های قفل شده را برای مدت طولانی ندارد. پلتفرم بی نظیر لیدو دائو این فراییند را برای کاربران بسیار راحت کرد که هر کاربر به راحتی بتواند داخل شبکه اتریوم سهام گذاری کنند.
در پلتفرم لیدو دیگر هیچ نیازی نیست که حتما 32 توکن اتر داخل شبکه قفل شود تا سهام گذاری کاربر داخل شبکه اتریوم انجام شود. کاربر هر مقدار سرمایه ای که بخواهد با پلتفرم لیدو میتواند سهام گذاری خود را داخل شبکه اتریوم انجام دهد.
لیدو همچنین پشتیبانی سهام گذاری از شبکه های پالیگان ، سولانا ، پولکادات ، کوزاما را جزو برنامه های خود قرار داده است. در قسمت توکنومیک پروژه لیدو ، اطلاعاتی قرار دادیم که اگر نگاهی بندازید متوجه میشید این پروژه ، مورد استفاده توکن (token use case) بسیار قوی دارد و همچنین این رمز ارز 893 میلیون توکن خود را آزاد کرده است. با توجه به (total supply) 1 میلیاردی این رمزارز ، تورم بسیار کمی دارد که به کمک بسیار زیادی در جهت رشد این اکوسیستم میکند.
بیشترین میزان لیکویید استیکینگ اتریوم روی این پلتفرم قرار دارد که میزان 33 میلیارد دلار اتریوم روی این پروژه استیک شده است که میزان قدرت این پروژه رو نشان میدهد. همچنین این پروژه از لحاظ جذب سرمایه و تیم توسعه دهنده نیز بسیار پر قدرت تا به این جای کار عمل کرده است.