مهم ترین الگو های پرایس اکشن – معرفی ۱۰ الگوی مهم پرایس اکشن

پرایس اکشن یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین روش‌های تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است که به معامله‌گران امکان شناسایی الگوهای رفتاری قیمت و پیش‌بینی تغییرات آینده‌ی بازار را می‌دهد. این روش، مبتنی بر تجزیه و تحلیل حرکات قیمتی و الگوهای تکرارشونده، بدون نیاز به اندیکاتورهای پیچیده، به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات دقیق‌تری اتخاذ کنند. هر کسی که به دنبال سرمایه‌گذاری و کسب سود در بازارهای مالی است، به سرعت درمی‌یابد که برای موفقیت، آموزش و آشنایی با روش‌های مختلف تحلیل ضروری است. پرایس اکشن یکی از این روش‌هاست که بسیاری از معامله‌گران در نهایت آن را انتخاب می‌کنند. در این مقاله، به بررسی مهم ترین الگو های پرایس اکشن خواهیم پرداخت که در شناسایی نقاط ورود و خروج بهینه به معاملات کمک می‌کنند.

پرایس اکشن چیست؟

در بازارهای پر جنب‌وجوش مالی، کلید موفقیت در تصمیم‌گیری درست نهفته است. استراتژی پرایس اکشن، با تمرکز بر قدرت پیش‌بینی و سادگی، رویکردی مدرن به این چالش ارائه می‌دهد. به جای وابستگی به پیچیدگی‌های اندیکاتورها و تحلیل‌های بنیادی، این استراتژی تمام توجه خود را به داده‌های خام و قابل لمس نمودار قیمت معطوف می‌کند. حرکات قیمت یا همان پرایس اکشن، داستانی از عرضه و تقاضا را روایت می‌کند که با داشتن اندکی دانش، می‌توان آن را به‌راحتی خواند و تفسیر کرد. این رویکرد در تمام بازارها از جمله ارزهای دیجیتال پرنوسان تا بورس‌های آرام‌تر کاربرد داشته و بنیان تحلیل تکنیکال به شمار می‌رود.

در اصل، این استراتژی بر این باور استوار است که آینده‌ی قیمت تا حدودی در گذشته‌ی آن پنهان شده است. الگوهای تکرارشونده پرایس اکشن نمونه‌هایی از این اصل هستند. این الگوها، در نمودار قیمت به شکل‌هایی هندسی و حرکتی دیده می‌شوند که بارها در طول تاریخ معاملات ظاهر شده‌اند. شناسایی این الگوها همانند یافتن نشانه‌هایی در یک نقشه گنج است؛ نشانه‌هایی که به سوی سودآوری هدایت می‌کنند. معامله‌گران با تجربه، با درک این الگوها، احتمال موفقیت خود را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهند، چرا که از احتمال تکرار این الگوها و پیامدهای آن‌ها آگاهی دارند. حال به بررسی 10 تا از مهم ترین الگو های پرایس اکشن می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

انواع الگوهای پرایس اگشن چند دسته هستند؟

الگوهای پرایس اکشن به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. الگوهای ادامه‌دهنده (Continuation Patterns): این الگوها نشان‌دهنده تداوم روند فعلی قیمت هستند و معامله‌گران از آن‌ها برای تشخیص ادامه حرکت بازار در جهت روند فعلی استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، پس از شکل‌گیری این الگوها، بازار به احتمال زیاد به همان مسیر قبلی خود ادامه خواهد داد.
2. الگوهای برگشتی (Reversal Patterns): این الگوها نشانه‌هایی از تغییر جهت روند فعلی قیمت می‌باشند. زمانی که این الگوها شکل می‌گیرند، انتظار می‌رود که روند فعلی به پایان برسد و قیمت در جهت مخالف حرکت کند.
3. الگوهای کندلی (Candlestick Patterns): این الگوها می‌توانند از یک یا چند کندل تشکیل شوند و نشان‌دهنده تغییرات جزئی یا ادامه روند بازار باشند. برخی از این الگوها در دسته برگشتی و برخی دیگر در دسته ادامه‌دهنده قرار می‌گیرند.

مهم ترین الگوهای پرایس اکشن

از میان صدها الگوی پرایس اکشن موجود، ده الگوی خاص به دلیل اهمیت و محبوبیت خود، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده‌اند. با وجود این، باید تاکید کرد که تنها تعداد معدودی از این الگوها در عمل موفقیت خود را در بازارهای مالی ثابت کرده‌اند و اعتماد معامله‌گران را جلب نموده‌اند.

در ادامه، به بررسی ده تا از مهم ترین الگو های پرایس اکشن خواهیم پرداخت. اما یادآوری این نکته ضروری است که هیچ یک از این الگوها، ضامن موفقیت نیستند و در شرایط خاص، ممکن است نتایج مطلوب را ارائه ندهند.

الگوی Head and Shoulders

یکی از مهم ترین الگو های پرایس اکشن، الگوی پرایس اکشن «سر و شانه» (Head and Shoulders) است که یکی از الگوهای برگشتی به شمار می‌آید ومعمولاً پس از یک روند صعودی شکل می‌گیرد که حاکی از احتمال تغییر روند به سمت نزول است. این الگو به شکل زیر تشکیل می‌شود: ابتدا یک حرکت صعودی کوچک به عنوان شانه چپ، سپس یک حرکت صعودی بزرگتر به عنوان سر، و در نهایت یک حرکت صعودی کوچک دیگر که مشابه شانه چپ است، به عنوان شانه راست. تشکیل این الگو به معنای احتمال افت قیمت و تغییر روند از صعودی به نزولی می‌باشد.

جالب است بدانید که الگوی سر و شانه می‌تواند به صورت معکوس نیز ظاهر شود، که به آن «الگوی سر و شانه معکوس» (Bullish Inverted Head and Shoulders) می‌گویند. در این حالت، الگو به شکل وارونه و رو به بالا است و نشانه‌ای از پایان روند نزولی و آغاز یک روند صعودی جدید است.

الگوی Cup and Handle

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle) یک الگوی ادامه‌دهنده صعودی است که معمولاً در وقفه‌های روند صعودی ظاهر می‌شود و نشانگر احتمال تداوم این روند با قدرت بیشتر است. شکل آن شبیه حرف U (فنجان) با یک دسته کوچک در سمت راست است. در مقابل، الگوی معکوس آن (Bearish Inverted Cup and Handle) در روندهای نزولی تشکیل شده و شکل معکوسی دارد، که نشانگر احتمال ادامه روند نزولی و افت قیمت است. تکمیل هر دو الگو، به ترتیب، نشانه‌ی ادامه روند صعودی یا نزولی می‌باشد.

الگوی Double Bottom و Double Top

الگوی «دو درّه» یا «Double Bottom» از مهم ترین الگو های پرایس اکشن، یک الگوی برگشتی است که در آن قیمت یک دارایی دو بار به یک سطح پایین مشابه می‌رسد. پس از شکل‌گیری درّه اول، قیمت به طور موقت به سمت بالا حرکت می‌کند، اما نتوانسته روند صعودی را ادامه دهد و دوباره به سطح پایین قبلی بازگشته و درّه دوم را شکل می‌دهد. این رفتار نشان‌دهنده‌ی ناتوانی قیمت در شکستن سطح پایین‌تر و احتمال تغییر روند به سمت صعودی است.

از طرف دیگر، الگوی «دو قلّه» یا «Double Top» نیز الگویی مشابه اما در جهتی معکوس است. در این الگو، قیمت دو بار به یک سطح بالای مشابه می‌رسد و نشان‌دهنده‌ی احتمال تغییر روند از صعودی به نزولی است.

این دو الگو در تحلیل تکنیکال از اهمیت زیادی برخوردارند و به عنوان ابزارهای مؤثری برای شناسایی نقاط تغییر روند در بازار شناخته می‌شوند. همچنین، الگوهای مشابه دیگری مانند «سه درّه» (Triple Bottom) و «سه قلّه» (Triple Top) نیز وجود دارند که رفتارهای مشابهی از خود نشان می‌دهند.

الگوی Wedge

الگوی Wedge الگویی بازگشتی در تحلیل تکنیکال است که از دو خط روند همگرا تشکیل می‌شود. ضروری است که هر دو خط روند در یک جهت حرکت کنند؛ در غیر این صورت، الگوی گوه شکل نمی‌گیرد. به عبارت دیگر، هر دو خط باید همزمان صعودی یا نزولی باشند.

گوه صعودی (Rising Wedge) به گوه‌ای گفته می‌شود که شیب کلی آن رو به بالاست و معمولاً نشان‌دهنده‌ی کاهش قیمتی آتی است. برعکس، گوه نزولی (Falling Wedge) که شیب آن رو به پایین است، می‌تواند نشانه‌ای از افزایش احتمالی قیمت باشد.

الگوی Triangle

الگوی مثلث (Triangle) یکی از الگوهای رایج در تحلیل پرایس اکشن است که از ترکیب یک خط افقی و یک خط روند (متصل به نقاط اوج یا کف کندل‌ها) تشکیل می‌شود. این الگوها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: متقارن، صعودی و نزولی که به طور معمول به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده‌ی روند شناخته می‌شوند.

الگوی مثلث متقارن (Symmetrical Triangle) از دو خط روند همگرا تشکیل می‌شود. شکست این الگو معمولاً به یک حرکت قیمتی بزرگ منجر می‌شود، اما پیش‌بینی جهت حرکت از روی خود الگو ممکن نیست.

الگوی مثلث صعودی (Ascending Triangle) با یک خط افقی در بالای الگو و یک خط روند صعودی در پایین آن شناخته می‌شود. زمانی که قیمت این الگو را بشکند، احتمالاً با افزایش قیمت مواجه خواهیم شد.

در مقابل، الگوی مثلث نزولی (Descending Triangle) دارای یک خط افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالا است. شکست این الگو اغلب با کاهش قیمت همراه است.

الگوی Rectangle

الگوی مستطیل (Rectangle) یکی از الگوهای پرطرفدار و ساده در تحلیل پرایس اکشن است که می‌تواند به عنوان یک الگوی برگشتی یا ادامه‌دهنده عمل کند. این الگو معمولاً پس از یک روند صعودی یا نزولی شکل می‌گیرد و نمایانگر دوره‌ای از تثبیت قیمت در میان دو سطح افقی حمایت و مقاومت است. با اتصال اوج‌ها و کف‌های قیمتی، یک ساختار مستطیلی به وجود می‌آید.

این الگو دارای ماهیتی دوگانه است، چرا که قیمت ممکن است قبل از برخورد با خطوط حمایت یا مقاومت تغییر جهت دهد. برای روشن‌تر شدن این موضوع، دو حالت مختلف را بررسی می‌کنیم:

• الگوی ادامه‌دهنده: اگر الگوی مستطیل در پی یک روند صعودی شکل بگیرد و پس از شکست به سمت بالا حرکت کند، می‌توان آن را به عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده روند صعودی در نظر گرفت.
• الگوی برگشتی: در مقابل، اگر این الگو پس از یک روند صعودی شکل بگیرد و پس از شکست به سمت پایین حرکت کند، به عنوان یک الگوی برگشتی تلقی می‌شود که نشان‌دهنده تغییر در روند صعودی است. (این نکته همچنین برای روندهای نزولی نیز صادق است).

الگوی Flag

الگوی پرچم (Flag) در تحلیل تکنیکال به عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده‌ی روند شناخته می‌شود و معمولاً پس از یک حرکت قیمتی قوی و سریع، چه در جهت صعودی و چه نزولی، شکل می‌گیرد. این الگو به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• پرچم صعودی (Bullish Flag): این الگو بعد از یک روند صعودی قوی تشکیل می‌شود و شامل یک الگوی کوچک مانند مثلث یا مستطیل با شیب ملایم نزولی است. این پرچم نشان‌دهنده‌ی یک وقفه موقت در روند صعودی است. هنگامی که خط روند پرچم به سمت بالا شکسته می‌شود، این امر به‌عنوان سیگنالی برای ادامه روند صعودی در نظر گرفته می‌شود.
• پرچم نزولی (Bearish Flag): در این حالت، پس از یک روند نزولی قوی، یک الگوی کوچک مانند مثلث یا مستطیل با شیب ملایم صعودی تشکیل می‌شود. این الگو نیز نشان‌دهنده یک وقفه موقت در روند نزولی است. شکست خط روند پرچم به سمت پایین به‌عنوان سیگنالی برای ادامه روند نزولی تلقی می‌شود.

در هر دو نوع این الگو، طول پرچم معمولاً کوتاه‌تر از طول روند قبلی است. شکست این الگو می‌تواند به‌عنوان یک نقطه ورود معاملاتی محسوب شود و هدف قیمتی معمولاً برابر با ارتفاع روند قبلی (فاصله بین نقطه شروع روند و نقطه آغازین پرچم) در نظر گرفته می‌شود.

توجه به این نکته ضروری است که شناسایی دقیق الگوی پرچم و تأیید آن نیازمند تجربه و دقت در تحلیل است.

الگوی Channel

الگوی کانال (Channel) در تحلیل تکنیکال به‌عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده شناخته می‌شود که با اتصال خطوط روند تقریباً موازی به قله‌ها و دره‌های متوالی قیمت شکل می‌گیرد. این الگو به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• کانال صعودی (Ascending Channel): در این نوع، خط روند حمایت در پایین و خط روند مقاومت با شیب صعودی در بالا قرار دارد. شکستن خط مقاومت به سمت بالا سیگنالی برای ادامه روند صعودی است.
• کانال نزولی (Descending Channel): در این حالت، خط روند مقاومت در بالا و خط حمایت با شیب نزولی در پایین قرار دارد. شکستن خط حمایت به سمت پایین نشان‌دهنده ادامه روند نزولی است.

معامله‌گران از کانال‌ها برای شناسایی نقاط ورود و خروج استفاده می‌کنند و شکست خطوط روند به‌عنوان سیگنال‌های قوی تلقی می‌شود. برای تعیین اهداف قیمتی نیز می‌توان از اندازه‌گیری فاصله بین خطوط روند استفاده کرد. در نهایت، تایید سیگنال‌ها با سایر اندیکاتورها و بررسی شرایط بازار ضروری است.

الگوی کندل Pin Bar یا Hammer

الگوی پین بار (Pin Bar)، که به عنوان میخ یا چکش (Hammer) نیز شناخته می‌شود، یکی از الگوهای کلیدی در تحلیل پرایس اکشن است. این الگو از یک کندل واحد تشکیل می‌شود و به‌وفور در نمودارهای قیمتی دارایی‌های مختلف مشاهده می‌شود. پین بار به عنوان نشانه‌ای از تغییر روند بالقوه قیمت شناخته می‌شود و به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• پین بار صعودی (Bullish Pin Bar): معمولاً دارای بدنه‌ی کوچک و سایه‌ی بلند پایینی است و نشان‌دهنده‌ی احتمال افزایش قیمت در آینده می‌باشد.
• پین بار نزولی (Bearish Pin Bar): دارای بدنه‌ی کوچک و سایه‌ی بلند بالایی است و به احتمال کاهش قیمت در آینده اشاره دارد.

با این حال، تنها مشاهده‌ی یک پین بار برای پیش‌بینی قطعی تغییر روند کافی نیست و تغییر جهت ممکن است فقط موقتی باشد. برای تأیید سیگنال و افزایش شانس موفقیت در معاملات بر اساس پین بار، باید موقعیت تشکیل آن را مورد توجه قرار داد. به عنوان مثال، اگر یک پین بار نزولی در نزدیکی ناحیه‌ای مقاومتی تشکیل شود، اعتبار سیگنال به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. بنابراین، استفاده مؤثر از الگوی پین بار نیازمند دقت به سایر عوامل و شاخص‌های تحلیل تکنیکال و همچنین در نظر گرفتن زمینه و موقعیت آن در نمودار قیمت است.

الگوی کندل Engulfing

الگوی انگالفینگ (Engulfing)، دومین الگوی کندلی مهم برای تریدرها، یک الگوی برگشتی دو کندلی است. این الگو به دو نوع صعودی و نزولی تقسیم می‌شود:

• انگالفینگ نزولی (Bearish Engulfing): این الگو با یک کندل صعودی آغاز می‌شود و سپس یک کندل نزولی بزرگتر از کندل اول آن را کاملا می‌پوشاند (engulfs). این الگو نشان‌دهنده‌ی تغییر احتمالی روند از صعودی به نزولی است.
• انگالفینگ صعودی (Bullish Engulfing): در این نوع، یک کندل نزولی توسط یک کندل صعودی بزرگتر کاملا پوشانده می‌شود. این نشان‌دهنده‌ی تغییر احتمالی روند از نزولی به صعودی است.

اگرچه الگوی انگالفینگ نشان‌دهنده‌ی احتمال تغییر روند است، تاییدیه‌ی آن از طریق سایر عوامل تحلیل تکنیکال ضروری است. مانند الگوی پین بار، تشکیل الگوی انگالفینگ در نزدیکی سطوح حمایت و مقاومت، احتمال موفقیت آن را افزایش می‌دهد.

نکات مهم درباره الگوهای پرایس اکشن

در دنیای تحلیل تکنیکال و به خصوص پرایس اکشن، تشخیص الگوها امری حیاتی اما چالش‌برانگیز است.  الگوهای ارائه شده در کتاب‌ها و مقالات اغلب نمونه‌های ایده‌آل و “کتاب درسی” هستند و در عمل، الگوها ممکن است به دلیل نویز بازار و پیچیدگی‌های آن، به صورت ناقص و مبهم ظاهر شوند.  بنابراین،  تمرین مداوم و تحلیل نمودارهای واقعی برای تقویت مهارت در شناسایی الگوها بسیار ضروری است.

به یاد داشته باشید که تحلیل پرایس اکشن، مانند هر روش تحلیلی دیگر،  فاقد دقت مطلق است و  احتمال خطا وجود دارد.  نباید  به طور کامل به سیگنال های ارائه شده توسط الگوها تکیه کرد.  اگرچه  تجربه نشان داده که بسیاری از الگوهای پرایس اکشن (از جمله آنهایی که در این متن به آنها اشاره شده است) دارای نرخ موفقیت قابل قبولی هستند، اما استفاده از آنها به همراه سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و مدیریت ریسک مناسب توصیه می‌شود. 

یادگیری شناسایی و تفسیر صحیح این الگوها مستلزم تمرین و تجربه زیاد است و شما باید آمادگی مواجهه با الگوهای ناقص و مبهم در نمودارهای واقعی را داشته باشید.  در نهایت،  هدف،  به دست آوردن مهارت در تفسیر صحیح الگوها در کنار سایر سیگنال های بازار و اتخاذ تصمیمات معاملاتی آگاهانه است. (جدول ۱۰ الگوی مهم ذکر نشده است، در صورت وجود جدول،  متن را تکمیل کنید.)

سخن پایانی

تحلیلگران بازار سرمایه از الگوهای متعددی برای پیش‌بینی حرکات قیمت استفاده می‌کنند. این مقاله بر برخی از پرکاربردترین و مهم ترین الگو های پرایس اکشن تمرکز دارد، هرچند که تمام الگوهای موجود را پوشش نمی‌دهد. برای تسلط بر این الگوها، تمرین مستمر و مطالعه دقیق ضروری است. با بررسی نمودارهای قیمتی و مشاهده رفتار قیمت پس از شکل‌گیری هر الگو، درک عمیق‌تری از مفاهیم ادامه روند و تغییر روند پیدا خواهید کرد و به قدرت پیش‌بینی این الگوها پی خواهید برد. شایان ذکر است که برخی الگوهای کندل استیک نیز در این مجموعه جای می‌گیرند. یادگیری دقیق این الگوها، به طور قابل توجهی شانس موفقیت در معاملات شما را افزایش خواهد داد.